Köpeklerde Kasılma ve Nöbet
Nöbetler, köpeklerde en sık bildirilen nörolojik durumlardan biridir. Nöbet, genellikle kontrol edilemeyen kas aktivitesinin eşlik ettiği, normal beyin fonksiyonlarının geçici, istemsiz bir şekilde bozulmasına atıfta bulunarak konvülsiyon veya nöbet olarak da adlandırılabilir.
Epilepsi ise tekrarlayan nöbet durumunu tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Epilepsi ile nöbetler tek veya kümeler halinde olabilir ve seyrek ve öngörülemez olabilir veya düzenli aralıklarla ortaya çıkabilir.
Nöbetler, beyindeki anormal elektriksel aktivitenin bireysel oluşumlarıdır. İlaç reaksiyonu gibi tekil olaylar da dahil olmak üzere birçok nöbet nedeni vardır. Epilepsi ise tekrarlayan nöbet aktivitesine neden olan kronik bir nörolojik hastalıktır.
Köpeklerde nöbetlerin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin birleşimi sonucu meydana geldiği düşünülmektedir.
Bazı köpek ırklarında daha sık görülür ve bazı durumlarda başka nörolojik hastalıklarla birlikte de görülebilir.
Kontrol altına alınan nöbetlerin süre ve sıklığının takip edilmesi önemlidir. Ayrıca video-fotoğraf çekimi yapmanız teşhis için son derece faydalı olacaktır.
Nöbetlerin birçok nedeni vardır. Köpeklerde nöbetlerin en yaygın nedeni olan idiyopatik durumlar genellikle kalıtsal bir hastalıktır, ancak kesin nedeni bilinmemektedir.
Diğer nedenler arasında karaciğer hastalığı, böbrek yetmezliği, beyin tümörleri, beyin travması ve zehirlenmeler bulunur. Nöbetler genellikle, heyecan veya beslenme sırasında, köpek uykuya dalarken veya uyanırken olduğu gibi değişen beyin aktivitesi zamanlarında ortaya çıkar. Etkilenen köpekler, nöbetler arasında tamamen normal görünebilir.
Tipik bir nöbet sırasında ne olur?
Nöbetler üç bileşenden oluşur:
Nöbet öncesi aşama (aura), bir köpeğin saklanabileceği, gergin görünebileceği veya sahibini arayabileceği değişken bir davranış dönemidir. Huzursuz, gergin, sızlanıyor, titriyor veya salyası akıyor olabilir. Bu birkaç saniyeden birkaç saate kadar sürebilir. Bu dönem, sanki köpek bir şeylerin olmak üzere olduğunu seziyormuş gibi, nöbet faaliyetinden önce görülür.
2.faz birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar sürebilir ve görünüş olarak değişebilir. Bu faz, sersemlemiş bir bakış, hafif titremeler, amaçsız bakma ve dudak yalama gibi zihinsel farkındalıktaki hafif değişikliklerden, tam bir bilinç ve vücut işlevi kaybına kadar değişebilir.
Köpek bilinç kaybıyla birlikte tam bir nöbet geçirirse, vücudun tüm kasları aykırı ve düzensiz hareket eder. Köpek genellikle yan tarafına yatar ve felçli gibi görünse de bacaklarını sallar. Kafa genellikle geriye doğru çekilecektir. İdrar çıkarma, dışkılama ve tükürük salgısında artış meydana gelebilir. Nöbet beş dakika içinde durmadıysa, köpeğin status epilepticus veya uzamış nöbet geçirdiği söylenir
Nöbet sonrası fazda veya nöbetin bitiminden hemen sonraki dönemde kafa karışıklığı, yönelim bozukluğu, salivasyon, huzursuzluk ve/veya geçici körlük vardır. Nöbetin şiddeti ile post-iktal fazın süresi arasında doğrudan bir ilişki yoktur.
Nöbet köpekler için ağrılı mı yoksa tehlikeli mi?
Bir nöbet dramatik ve şiddetli görünümüne rağmen, köpeğiniz kafası karışmış hissedebilir ve paniğe kapılabilir. Ancak nöbetler ağrılı değildir. Yaygın inanışın aksine, köpekler nöbet sırasında dillerini yutmazlar. Parmaklarınızı veya bir nesneyi ağzına sokarsanız, evcil hayvanınıza yardım edemezsiniz ve çok kötü bir şekilde ısırılma veya köpeğinizi yaralama riskiniz artar.
Önemli olan, köpeğinizin düşmesini veya üzerine nesneler çarparak kendisini incitmesini engellemektir. Yerdeyse, zarar görme olasılığı çok düşüktür.
“Önemli olan köpeğinizin düşmesini veya kendine zarar vermesini engellemektir…”
Tek bir nöbet, bir köpek için nadiren tehlikelidir. Ancak, köpeğiniz kısa bir süre içinde birden fazla nöbet geçirirse (küme nöbetleri) veya nöbet birkaç dakikadan uzun sürerse, vücut ısısı yükselmeye başlar. Bir nöbete ikincil olarak hipertermi (yüksek vücut ısısı) gelişirse, başka bir dizi sorunun ele alınması gerekir.
Status epileptikus nedir?
Status epileptikus ciddi ve yaşamı tehdit eden bir durumdur. Beş dakikadan fazla süren bir nöbet ile karakterizedir. Nöbet aktivitesini durdurmak için intravenöz kasılma önleyiciler hemen verilmediğinde köpek ölebilir veya geri dönüşü olmayan beyin hasarına maruz kalabilir. Status epileptikus ortaya çıkarsa, DERHAL bir veteriner hekime görünmelisiniz.
Nöbetlerin nedeni nasıl belirlenir?
Köpeğiniz bir nöbet geçirdikten sonra, veteriner hekiminiz zehirli veya halüsinojenik maddelere olası maruziyetlere veya herhangi bir kafa travması geçmişine odaklanarak ayrıntılı bir öykü alarak başlayacaktır. Veteriner hekiminiz ayrıca fizik muayene, kan ve idrar testleri ve bazen bir elektrokardiyogram (EKG) yapacaktır. Bu testler karaciğer, böbrekler, kalp, elektrolitler ve kan şekeri seviyelerindeki bozuklukları kontrol eder. Köpeğiniz düzenli olarak parazit tedavisi almıyorsa, kalp kurdu testi de yapılabilir.
Bu testlerin sonuçları normalse ve zehirlenme veya yakın zamanda travmaya maruz kalma yoksa, nöbetlerin ciddiyetine ve sıklığına bağlı olarak daha fazla teşhis önerilebilir. Nadir görülen nöbetler (ayda bir defadan daha az sıklıkta) o kadar endişe verici değildir, ancak daha sık veya daha şiddetli hale gelebilirler. Bu durumda, bir omurilik sıvısı (BOS) analizi yapılabilir.
Sevk merkezindeki veya eğitim hastanesindeki mevcudiyetine bağlı olarak, BT taraması veya MRI gibi özel teknikler de doğrudan organın yapısına bakmak için gerçekleştirilebilir.
Tedavi
Köpeklerde nöbetlerin tedavisi veteriner hekim tarafından yapılmalıdır. Veteriner hekim, köpeğinize uygun tedavi planını belirleyecektir. İlaç tedavisi genellikle tercih edilir ve epilepsi ataklarını önlemeye yardımcı olabilir. Köpeklerin ilaçlarını düzenli ve saatine uygun olarak alması önemlidir.
Sonuç olarak, köpeklerde nöbet, yaşamlarını ve yaşam kalitelerini ciddi şekilde etkileyebilen bir nörolojik bozukluktur. Bu nedenle, köpek sahipleri, köpeklerinde bu belirtileri fark ederlerse, hemen veteriner hekime başvurmalıdır. Veteriner hekim, köpeğinizin sağlığına yönelik en uygun tedavi yöntemini belirleyecektir.