Kedi Karma Aşı ve Koruduğu Hastalıklar
Kedi aşıları hastalıklara karşı korunmasında tıpkı bizim gibi aşılamanın yeri oldukça önemlidir. Özellikle yavru kedilerin hastalıklara karşı bağışıklıklarının zayıf olmaları sebebiyle atlanmaması gerekir. Bağışıklık sistemleri düşük olan kedilerde virüs kaynaklı enfeksiyonların görülme oranı yüksektir.
Ve virüslere karşı elimizdeki en güçlü korunma yöntemi aşılamadır. Karma aşı farklı etkenlere karşı koruma sağlayarak kedinizin yakalanabileceği ciddi hastalıklardan koruyabilir.
Kedi karma aşısının öncesinde nelere dikkat edileceğini bu içeriğimizde öğrenebilirsiniz. Kedi karma aşılarının uygulanması ağrısız bir prosedürdür.
Aşı takvimi her bir hayvanın bireysel gereksinimleri dikkate alınarak, veteriner hekim-hasta sahibi-hasta ilişkisi ile belirlenmelidir..
Yetişkin hayvanlara hangi aşıların verilmesi gerektiği ve ne sıklıkta, tekil bireysel durumlar ve risk faktörleri temelinde karar verilmesi gerekir.
Yaşlı evcil hayvanlar için söylenen aşılamaya ihtiyaç duymadıkları inanışı doğru değildir. Aşılamanın belirli bir yaşta durdurulması gerektiğini gösteren kesin bir kanıt yoktur.
Kedilerinizin aşılarına başlamadan önce parazit tedavisinin yapılmış olması gereklidir. Dostunuzda bulunan parazitler bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve virüslere karşı savunmasız kalmasına neden olabilir. Parazit tedavileri yapılmadan aşılama başlandığında hastalıklara yakalanma riski artmaktadır. Kedilerde sokakta sıklıkla rastladığımız viral hastalıklar görülebiliyor. Gün içinde sevdiğimiz hayvanlar üzerinden dahi virüsleri taşıyabiliyoruz.
Kedi karma aşılaması öncesinde mutlaka muayene yapılmalı ve sadece sağlıklı kedilere karma aşı yapılmalıdır. Bazı durumlarda dışkı muayenesi ile parazit yönünden de değerlendirilmesi gerekli görülebilir.
Yavru kediler 7-9 haftalık olduklarında ilk aşıları başlayabilir.
Kedi karma aşısı kedinizin sağlığı ve yaşam kalitesi açısından oldukça önemlidir.
Yavru bir kediye yapılması gereken 3 temel aşı bulunmaktadır. İlk aşılamalarda 2 doz olarak yapılır ve yıllık tek doz ile korumanın devamı sağlanır. Gerekli görüldüğü takdirde hekim tarafından doz sayısı arttırılabilir.
Bu aşılar ;
-
Karma Aşı ( Kedi Panlökopeni, Herpes virus, Calicivirus )
-
Lösemi Aşısı (Feline Leukemia),
-
Kuduz (Rabies) aşılarıdır.
-
Çekirdek – Core Aşılar
Çekirdek grubundaki aşılar mutlaka yapılması gereken aşılar olarak tanımlanır. Araştırmalara göre ciddi sağlık problemlerine yol açan hastalıklara karşı aşılanma planına dahil edilmesi gereken aşılardır.
Bu aşılar;
Çekirdek Olmayan – Noncore Aşılar
Çekirdek olmayan aşılar kedinin bulunduğu bölgeye göre değişebilir. Bu grupta yer alan bazı aşılar bölgesel farklılıklar, hastalıkların görülme sıklığı ve bölgedeki sokak hayvanı yoğunluğu dikkate alınarak belirlenir. Ayrıca bir seyahat öncesi gidilecek bölgenin de risk durumuna göre karar verilebilir.
Bu aşılar;
-
Kedi Lösemi Aşısı (FeLV)
-
Kedi Bordetella Aşısı
-
Kedi FIV Aşısı
-
Kedi Chlamydia
Önerilmeyen aşılar
Belirli bilimsel temelli kurumlarca kullanılması için yeterli bilimsel kanıtın bulunmadığı aşılardır.
Kedi Panlökopeni Enfeksiyonu ( Kedi Gençlik Hastalığı ):
Kedi Panlökopeni, parvovirüsün neden olduğu ve kedilerde oldukça bulaşıcı bir virüs hastalığıdır. Yavru kediler virüse karşı çok duyarlıdır ve neredeyse tüm kediler, yaşamlarının bir noktasında virüse maruz kalırlar. Herhangi bir yaştaki kedide görülebilir ancak yavru kediler, hasta kediler veya aşılanmamış kediler en duyarlı olanlardır. Hastalık en çok 3-5 aylık kedilerde görülür. Hastalık sonucu ölüm bu yaşta daha sık görülür.
Kedi parvovirüsü, kemik iliği, bağırsaklarda hızla büyüyen ve bölünen hücreleri enfekte ederek öldürür.
Belirtiler:
İştahsızlık, kusma, kanlı ve bol mukuslu ishale görülebilen, doğal koşullarda uzun süre hayatta kalabilen bir virüsün sebep olduğu bulaşıcı viral bir hastalıktır.
Önleme
Karma aşı ile koruma sağlanabilir. Ayrıca enfeksiyondan kurtulan kediler de hastalığa karşı bağışıklık geliştirir. Fark edilmeyen hafif vakalar da yine bağışıklık sağlayacaktır.
Annenin ürettiği ilk süt olan kolostrum içeriğindeki antikorlar yavru kedilerin geçici bağışıklık kazanmasını sağlar.. Buna “pasif bağışıklık” denir ve yavru kedileri enfeksiyondan korunma süresi anne tarafından üretilen antikorların seviyelerine bağlıdır. Nadiren 12 haftadan daha uzun süre koruma sağlar.
Calicivirus enfeksiyonu:
Viral solunum yolu enfeksiyonu olarak da bilinir. Calicivirus, kedilerde daha çok üst solunum yolu enfeksiyonları ve ağız hastalıklarının nedeni olan bir virüstür.
Belirtiler
Üst solunum yolu enfeksiyonunun belirtileri, hapşırma, burun tıkanıklığı, konjonktivit (gözde iltihap) ve burun veya gözlerden akıntı olarak görülebilir. Akıntı berrak olabilir veya rengi sarı / yeşil olabilir.
Bu belirtilere ek olarak, calicivirüs enfeksiyonu olan kediler genellikle dil, sert damak, diş etleri, dudaklar veya burun üzerinde kanamalı yaralar geliştirir. Bu kediler ağrı nedeniyle aşırı tükürük salgılarlar..
Önleme
Karma aşı ile bu virüse karşı koruma sağlanabilir. Calicivirus oldukça bulaşıcıdır ve enfekte olmuş kediler virüsü tükürükte veya burun veya gözlerden salgılayabilir. Enfekte bir kedi hapşırırsa, havada bulunan viral partiküller havadan birkaç metre püskürtülebilir.
Virüs kirli bir ortamda 1 haftaya kadar hayatta kalabilir. Duyarlı kediler, başka bir enfekte kedi ile doğrudan temas ederek veya vücut salgılarıyla bulaşmış nesnelere ya da çevreye maruz kalarak hastalığı kapabilirler. Kirlenmiş nesnelere veya hasta bir kediye dokunmuş kişiler de virüsü yayabilirler.
Tüm kediler calicivirüs enfeksiyonu geliştirmesine rağmen, genç yavru kedilerde belirtiler daha şiddetli seyreder. Enfekte olmuş kediler, vücut salgılarıyla 2-3 hafta boyunca virüsü saçarlar.
Kedi Herpes Virus Enfeksiyonu :
Kedi herpes virüsü, kedilerde üst solunum yolu hastalıklarının ana nedenidir ve konjonktivitin en sık nedenidir. ( Gözü çevreleyen dokuların iltihabıdır. Özellikle göz kapakları ve üçüncü göz kapağı etkilenir)
Belirtiler
Kedi gribi, nezlesi olarak da bilinir. Hapşırma, göz akıntısı, burun akıntısı belirtileri ile görülebilen bir hastalıktır. Virüs keratite neden olabilir. Korneada kanamalara yol açabilir. Kronik veya şiddetli enfeksiyonlarda, keratit kornea yırtılmasına veya kronik kuru göz problemine yol açabilir .
Bunun yanında ateş, halsizlik, iştahsızlık ve büyümüş lenf bezleri de diğer belirtilerdir..
Önleme
Karma aşı ile koruma sağlanabilir. Bir kedi, bu virüsle virüs parçacıklarıyla doğrudan temas ederek enfekte olur. Virüs tükürükte ve enfekte bir kedinin gözlerinden ve burnundan akıntı halinde yayılır.
Kedi karma aşısı, kedinizin virüse maruz kalması durumunda bu enfeksiyonun oluşmasını tamamen önlemeyecek, ancak enfeksiyonun ciddiyetini önemli ölçüde azaltacaktır. Ayrıca hastalığın süresini de kısaltacaktır. Bu virüslere karşı bağışıklık yüksek bir virüs dozuna maruz kalındığında aşılabilir. Bu nedenle, kedi karma aşısının düzenli olarak tekrarlanmas gerekir.
Duyarlı bir kedi enfekte bir kediyle doğrudan temas ettiğinde virüs ile enfekte teması olmuş bütün kediler bu virüsün taşıyıcıları olacaktır. Çoğu zaman kedide problem gizli kalarak taşıyıcılık devam edecektir. Bu da virüsün kedinin vücudunda aktif olmayacak bir biçimde hayatta kalması anlamına gelir.
Stres ve hastalıklar, virüsün tekrar aktifleşmesine neden olabilir. Virüs tekrar aktif hale gelirse, kedi tekrar etkilenecektir. Aktif olarak virüs bulaştıran bütün kediler, diğer kediler için bir risk oluşturur.
7.Hafta Parazit Tedavileri
8.Hafta 1. Kedi Karma Aşı
9.Hafta 1.Kedi Lösemi Aşısı
11.Hafta 2. Kedi Karma Aşı
12.Hafta 2.Kedi Lösemi Aşısı
13.Hafta Kuduz Aşısı
13.Hafta Parazit Tedavileri
Kedi karma aşısı sonrası normal olarak bir süre halsizlik, ateş ve isteksizlik görülebilir. Eğer 24 saatten uzun sürdüğünü düşünüyorsanız veteriner hekiminize başvurmalısınız.
Aşı karnenizi güvenli bir yerde bulundurmalı ve düzenli takip etmelisiniz.
Yavru kedilerin bağışıklıklarını tam anlamıyla sağlamadan sokaktaki kediler veya ayakkabınız aracılığı ile dışkılarıyla temas etmemesine dikkat etmelisiniz.
Kedi karma aşıları tamamlansa dahi hiç bir aşının %100 koruma sağlamadığını unutmayın.
Eğer dostunuzda ishal, kusma, halsizlik gibi belirtileri görüyorsanız karma aşılamaya başlamadan muayenesi yapılmalıdır.
Dostunuzun aşılanmamış kedilerle bir süre dahi olsa aynı ortamda kalmasından ve yakın temasından kaçınmalısınız.