Dişi Kedilerin Kısırlaştırılması
Kedilerin kısırlaştırılması konusu sürekli tartışılır ve araştırmacılar tarafından güncel bilgilerle takip edilir. Gün geçtikçe ülkemizde artan kedi popülasyonu ile kısırlaştırma yerel yönetimlerin de gündeminden düşmüyor. Dolayısıyla kısırlaştırma konusunda erkek ve dişi kedi olarak 2 farklı yönden yaklaşımla en çok merak edilen konuları sizlerle paylaşıyoruz.
Kedilerin kızgınlık davranışları dış etkenlere bağlı gelişebilir. Kızgınlık davranışı başka kedilerin kokusu, görülmesi, hava sıcaklığı, güneşli saatler gibi bir çok farklı sebebe bağlı olabilir. Kedilerin kızgınlık döngüleri ise sürekli olabileceği gibi 2-3 haftada bir de tekrarlayabilir. Provoke östrus şeklinde tanımlanan dış uyaranlara bağlı kızgınlığa girme davranışı kedilerin belirli şartların sağlanmasıyla sıklaşabilir.
Son dönemdeki araştırmalar 4 aylık dönemde kedilerin kısırlaştırılmasını öneriyor. Erken dönem kısırlaştırma operasyonları üzerine çalışmalar devam ediyor.
Kısırlaştırma sonrası kedilerin kilo alması beslenme ile ilişkilidir. Doğru beslenen kısır bir kedi kilo almaya yatkın hale gelmez.
Travmatik olmayan operasyonlarda kedinizin klinikte uzun süre kalması gerekmeyecektir. Genellikle 1 gün içerisinde operasyon gerçekleştirilir ve eve geçebilir..
Dişi Kedilerin Kısırlaştırılma Nedenleri
Nüfus Kontrolü:
-
Bir dişi kedi kontrolsüz üreme ile bir kaç yıl içinde binlerce kedinin üremesini sağlayabilir. Kediler yılda 3 defaya kadar doğum yapabilirler.
Davranış Sorunları
-
Dişi kediler de hamile kalmazlarsa kızgınlık dönemlerinde kavga, agresyon, vokalizasyon( ses ile iletişim) gibi davranışlar gösterebilirler.
Sağlık Sorunları
-
Gerekli bakım koşulları sağlanmayan yavru kediler hastalık ve parazit gibi bir çok sağlık sorunu ile baş etmek zorunda kalabilirler. Anne kedinin yeterince beslenememesi sonucunda yavruların da beslenmesi etkileneceğinden bağışıklık sisteminin zayıflaması riski devam etmektedir
İleri Dönem Sorunları
-
Kısırlaştırılmayan dişi kedilerin ileri yaşlarda meme tümörü ve pyometra(rahim enfeksiyonu) gibi sağlık sorunlarıyla karşılaşma olasılığı daha yüksektir. Ayrıca doğum ile yavruya geçebilen bulaşıcı hastalıkları da unutmamak gerekir.
Kedilerin kızgınlık döngüleri sürekli ve 2-3 haftada bir tekrarlayabilir. Provoke östrus şeklinde tanımlanan dış uyaranlara bağlı kızgınlığa girme davranışı kedilerin belirli şartların sağlanmasıyla sıklaşabilir.
Bu konuda bazı hormon ilaçları kullanılabilir ancak uzun vadede tümör oluşumu gibi sağlık sorunlarına olan yatkınlığı arttırdığı biliniyor. *
Dişi Kedi Kısırlaştırma Operasyonu Nasıl Yapılır?
Dişi kedide kısırlaştırma operasyonu (Ovariohisterektomi), genel anestezi altında yapılır. Öncesinde gerekli kan tahlilleri yapılarak kedinizin anestezi için genel sağlık durumunun uygun olup olmadığına bakılır. Operasyon sırasında
Operasyondan önceki gece kedinizin mama ve suya ulaşamadığından emin olmanız gerekecektir. Bu sayede kediniz anestezi altındayken kusma ve yutma riskini önleyebilirsiniz.
Operasyon başlangıcında ilk olarak kedinizin rahatlamasına yardımcı olmak için hafif bir sakinleştirici uygulanır. Ardından kedinizi tam anesteziye geçirmek için anestezik uygulanır. Kalp ve solunum hızı ameliyat sırasında yakından izlenir. Operasyon bölgesi tıraşlanır ve temizlenir. Alınması gereken rahim ve yumurtalıklar çıkarılır. Kas, deri altı ve cilt birbirine dikilir. Stapler veya dikişlerin, ameliyattan 10-14 gün sonra veteriner hekiminiz tarafından çıkarılması gerekebilir.
Operasyon yaklaşık 45 dakika sürer. Kediniz aynı gün sonunda eve gidebilir veya 24-48 saat klinikte tedbir olarak gözlem altında kalabilir.
Dişi Kedi Kısırlaştırma Operasyonu sonrası bakım nasıl yapılır?
-
Kediler genellikle kısırlaştırma operasyonundan oldukça hızlı bir şekilde iyileşir. Ancak dişi kedilerin operasyonları sonrası bakım ihtiyacı daha fazla olacaktır. Operasyon sonrası bir kaç saat boyunca halsizlik görülebilir. Ancak sonraki gün hala bu durum devam ediyorsa veteriner hekiminizi bilgilendirmeniz gereklidir. Kediniz halsiz, iştahsız, keyifsiz görünüyorsa vakit kaybetmeden veteriner hekiminize ulaşmalısınız.. .
-
Veteriner hekiminiz ameliyat sonrası bakımı konusunda sizi bilgilendirecektir. Kısırlaştırma sonrası ağrı kesici ilaçlar veteriner hekiminiz tarafından verilecektir. Bu ilaçları uygun bir şekilde takip etmeniz önemlidir. Kedinizin dikiş hattını yalaması, kaşıması veya ısırmasını önlemek dikkat etmeniz gereken noktalardan biridir. Gerekirse sevmese de yakalık takılması gerekebilir.
-
Dikişlerin çeşidine bağlı olarak 10-14 gün içinde çıkarılması önerilebilir. Genç kediler genellikle hızlı iyileşir ve 24-48 saat içinde tekrar normal hayatlarına dönerler. Dikiş hattı evcil hayvanın sahibi tarafından kızarıklık, akıntı, şişme veya ağrı gibi belirtiler yönünden takip edilmelidir…
-
Kediniz operasyon bölgesini aşırı yalamaya veya kaşımaya başlarsa, herhangi bir zarar vermesini önlemek için pansuman veya özel yakalık önerilebilir.
-
Bir kedi kısırlaştırıldıktan sonra, aşırı kilolu olma yönünde daha güçlü bir eğilim olduğunu hatırlamak önemlidir. Bu nedenle, kediniz çok fazla kilo almaya başlarsa sağladığınız yiyecek miktarını ayarlamanız gerekebilir.
En uygun dişi kedi kısırlaştırma yaşı nedir?
Yaygın inanış kedilerin 1 yaşından sonra kısırlaştırılması veya yavru döneminin bitişinden sonra planlanması olsa da son araştırmalar ışığında önerilen dişikedilerin yaklaşık 4 aylıkken kısırlaştırılmasıdır.
Kısırlaştırmanın zamanlaması konusunda uluslararası kuruluşların yer aldığı içeriğe de göz atabilirsiniz.
Dişi kedilerin kısırlaştırılması (Ovariohisterektomi) ve avantajlarından bahsetmemiz gerekirse:
Dişi kedilerin kısırlaştırılması özellikle gençken yapılırsa, meme kanseri ve rahim enfeksiyonu (pyometra) riskini büyük ölçüde azaltır. Her ikisi de ölümcül olabilen ciddi sağlık sorunlarıdır.
Hamilelik ve doğum dişi bir kedi için önemli riskler taşıyabilir. Özellikle ilk gebelikte yaşanabilecek problemler için hazırlıklı olmalısınız.
Dişi kediler, hamile kalmazlarsa düzenli olarak (Ocak’tan sonbahar’a kadar her iki haftada bir) kızgınlığa girebilirler.
Bölgesine çevredeki erkek kedileri çekebilirler. Ayrıca erkek kedilerin yakınlara gelmeleri sürecin tekrarını sağlayacaktır.
Dişi kedilerin davranışsal gelişim üzerine yapılan araştırmaların sonuçlarında ise hiçbir problem belirtilmemiştir.
Büyüme ve gelişme üzerine yapılan çalışmalarda ise ergenlikten önce yapılan kısırlaştırmada hiçbir sağlık sorunu gelişmeyeceğini göstermiştir.
İstenmeyen gebelikleri önler,
Birden fazla kedinin yaşadığı evlerde ‘baskınlık’ davranışlarının azalmasında yardımcı olabilir
Dişi kedi kısırlaştırılmasının (Ovariohisterektomi) dezavantajı olarak görülen çok fazla bir konu yoktur.
Ancak hayvan sahiplerinin çekince ve endişelerini temelde 2 maddede özetleyebiliriz.
-
Kısırlaştırılmış bir dişi kedi sonradan çiftleşemeyecektir. Sonrasında geri dönüşü olmayan bir işlemdir.
-
Operasyon sırasında anestezi yapılması gerektiği için riskler bulunmaktadır.
Ancak tüm ameliyatlarda daima risk bulunur ve rutin kontrol tahlilleri ile operasyonun riskleri oldukça azaltılır..
Kısırlaştırılan dişi kediler kilo alır mı?
Bu en sık karşılaştığımız sorulardan biridir. Tek bir cevap vermemiz gerekirse ; Hayır! Kısırlaştırma sonrasında kediler doğrudan kilo almazlar. Hayvanlar kısırlaştıkları dönemden sonra metabolik ihtiyaçları da azalır ve böylece ihtiyaç duydukları mama miktarı da aynı şekilde düşer. Kedinizin beslenmesini kısırlaştırma sonrasında tekrar düzenlerseniz kilo alma gibi bir durum yaşanmayacaktır.
Kısırlaştırılmış dişi kedimin davranışında bir değişiklik görecek miyim?
Kısırlaştırılmış dişi kediler, operasyondan sonra ‘farklı karakterde, tamamen değişmiş veya daha akıllı bir kedi olmazlar.Ancak agresif davranışlarda ve diğer kediler tarafından tetiklenen davranışlarında azalma görülür.
Kedimi ne zaman kısırlaştırmalıyım?
Cinsel davranışlar genellikle kedilerin olgunluk döneminde gelişir ve bu nedenle yetişkinlik dönemine girmeden önce erken dönemde kısırlaştırma önerilir. Bazı davranışlar öğrenildikten sonra kontrol edilmesi çok daha zordur. Kızgınlık sırasında kısırlaştırma operasyonu yapılamamaktadır. Bu noktada kızgınlığın geçmesini beklemelisiniz.
Yaşlı dişi kedilere kısırlaştırma yapılır mı?
Dişi kedinizi kısırlaştırmak için geç kaldığınızı düşünmeyin. Erken dönemde kısırlaştırmanın avantajları daha fazla olsa da dişi kedilerin yaşamlarının devamındaki dönemde daha sakin ve stressiz dönem geçirmelerinde etkili olduğunu gözlemliyoruz. Ancak yaşlı dişi kedilerin olası sağlık problemlerine yönelik veteriner hekiminizi bilgilendirmeniz operasyonun güvenliği için önemlidir.
Kısırlaştırmada ameliyat dışında bir alternatif var mı?
Oral veya enjekte edilebilir ilaçların kullanımını içeren ‘kimyasal’ kısırlaştırma yöntemleri de mevcuttur. Ancak cerrahi kısırlaştırmanın kalıcı yan etkileri yoktur. Bu tür ilaçların kullanımında ise yan etkiler öne çıkabilir. Bu nedenle alternatif yöntemler için veteriner hekiminize danışmalısınız.